Belvedere
De zomerpaleizen van het Belvedere zijn gebouwd in opdracht van prins Eugenius. Deze briljante legercommandant heeft een grote bijdrage geleverd aan de overwinning op de Turken in 1683. Door zijn succes is hij rijk geworden waardoor hij opdracht kon geven tot de bouw van schitterende barokpaleizen. In het centrum van Wenen staat zijn door Johann Bernhard Fischer von Erlach en Johann Lukas von Hildebrandt gerealiseerde Winterpaleis. Hildebrandt heeft ook de beroemde zomerpaleizen van het Belvedere vorm geven.
Het belvedère; gravure van J.A. Corvinius naar een tekening van Salomon Kleiner, 1740
In de laatste jaren van de zeventiende eeuw heeft Hildebrandt tuinterrassen aangelegd op de stukken grond die Eugenius heeft gekocht aan de zuidrand van Wenen. De schitterende heuvelachtige locatie biedt een mooi zicht op de stad. De beroemde zomerpaleizen, Untere- en Obere-Belvedere, volgen later. Het tussen 1714 en 1716 gebouwde Unteres Belvedere is het oudste. Het langgerekte gebouw bevindt zich achter een trapeziumvormig binnenhof en voor een zacht glooiende heuvel. Het heeft gefunctioneerd als woning van de prins. In 1720 volgt de bouw van de Oranjerie in de nabijheid van het paleis. Oberus Belvedere is tussen 1721 en 1723 gebouwd. Aanvankelijk heeft prins Eugen op deze locatie bovenaan de heuvel een paviljoen of tuinbelvedère voorzien. Later heeft hij een imposant paleis voor representatieve doeleinden laten bouwen. Het paleis herbergt tegenwoordig de Österreichische Galerie des 19. und 20. Jahrhunderts. Deze wereldberoemde kunstverzameling dankt zijn bekendheid vooral aan schilderijen van Klimt en Schiele. Eveneens interessant zijn de Sala Terrena en de Kapel. Deze ruimtes hebben hun authentieke aankleding goed behouden. De spiegelzaal wordt beschouwd als de indrukwekkendste ruimte in Unteres Belvedere. Dit oudere paleis geeft een beter zicht op de oorspronkelijk barokke situatie aangezien daar meer zalen met authentieke aankleding behouden zijn en het gebouw tegenwoordig functioneert als een museum dat over de barok, het tijdperk waarin het gebouw vervaardigd is.
Oberus Belvederes
De door Dominique Girard tussen 1717 en 1719 aangelegde tuin met fonteinen en waterwerken is gereconstrueerd. De tuin in Franse stijl is onderverdeeld in drie niveaus met ieder een klassiek thema. Het onderste gedeelte is gewijd aan de vier elementen, het middendeel aan Parnassus en het bovenste deel aan de Olympus. Op de middenas is het verschil in hoogte overbrugd door een kunstmatige waterval en trappen. Unteres Belvederes, Oberus Belvedere en de bijhorende tuinen zijn in 1752 door de Habsburgers verworven.
Unteres Belvedere & haar musea
In Unteres Belvedere hebben de woonvertrekken van prins Eugenius gelegen. Meerdere paleiszalen zijn in barokke vorm overgeleverd. Indrukwekkend is de spiegelzaal, waar glas en goud de boventoon voeren. In dit vertrek is de door Balthasar Permoser vervaardigde vergulde beeltenis van prins Eugenius opgesteld (1721). De grotesken in de Groteskenzaal zijn door de Duitse schilder Jonas Drentwett geschilderd. Zoals gebruikelijk zijn ze geïnspireerd op Romeinse fresco’s. De eetkamer, de marmerzaal en de slaapkamer zijn eveneens interessante vertrekken. Voor de decoratie van het interieur is rijkelijk gebruik gemaakt van marmer, ornamenten en plafondschilderingen.
De spiegelzaal in Unteres Belvedere met Balthasar Permoser beeld van prins Eugenius
Tegenwoordig biedt het Unteres Belvedere onderdak aan het Österreichische Barockmuseum. Het museum toont hoofdzakelijk werk van kunstenaars uit de Gouden eeuw van Wenen (1683-1780), zoals de schilders J.M. Rottmayer en Franz Anton Maulbertsch en de beeldhouwers Franz Xaver Messerschmidt en Georg Raphael Donner. De karikaturale busten waarmee Messerschmidt bekendheid heeft verworven behoren tot de hoogtepunten.
Naast Unteres Belvedere is de Oranjerie gelegen. Tegenwoordig is daarin het Museum mittelalterlicher Österreichischer Kunst gevestigd. De werken dateren uit de twaalfde tot de vroege zestiende eeuw. Het betreft bij gevolg zowel middeleeuwse kunstwerken als werken uit de Vroege Renaissance. Tot de hoogtepunten behoren het romaanse Stammerberg-crucifix (eind twaalfde eeuw), een aantal gotische altaarstukken, het middeleeuwse Schottenaltar uit circa 1470, zeven beschilderde panelen van Rueland Frueauf de Oudere met het lijden van Christus als onderwerp (1490-94), Ecce Home van Urban Görtschacher (1508) en schilderijen van de gebroeders van Eyck.