Oudste geschiedenis van Wenen
tot en met de Romeinen
Het gebied rond Wenen werd al bewoond in de Late Steentijd ( rond 5000 voor Christus). In het centrum, onder de Hohoher Markt, zijn sporen van nederzettingen uit circa 800 voor Christus gevonden (Bronstijd). Gedurende de steentijd en de bronstijd beïnvloedde verschillende stammen en volkeren elkaar. Dit leidde tot de zogenaamde Donaulandculturen. Tussen circa 750 en 400 voor Christus was de Hallstatt-cultuur de dominante beschaving in de wijde omgeving. Deze beschaving is genoemd naar de Oostenrijkse plaats Hallstad (nabij Salzburg) met zijn bekende vondsten uit de ijzertijd.
Rond 400 voor Christus, toen de Kelten zich onder de Donau hadden gevestigd, nam het Keltische Wenen vorm aan. Het Keltische koninkrijk Noricum ontstond rond 110 voor Christus. De Kelten leefden van landbouw en veeteelt. Boven de Donau woonden Germaanse volkeren. Tijdens plundertochten veroverde buiten maakten een substantieel onderdeel van hun levensonderhoud uit. De Kelten waren daar vaak de dupe van.
Het Kunsthistorisches Museum biedt onder meer onderdak aan vondsten uit de Oudheid
Kostbare grondstoffen, waaronder goud, maakte Noricum voor de Romeinen aantrekkelijk. Rond 15 voor Christus bezette keizer Augustus het Keltische Rijk. Het gebied rond Wenen maakte sindsdien deel uit van de Romeinse provincie Pannonia. Dankzij de Romeinen had de bevolking minder te lijden van de Germanen. De Romeinen hanteerden de Donau namelijk als de noordgrens van hun rijk en bouwden daarlangs kazernes, muren en wachttorens. Het Romeinse Wenen, Vindobona genoemd, werd rond 70 na Christus uitgebreid met een garnizoen. De garnizoensstad was verbonden met het toen veel belangrijkere Carnuntum.
Aan het einde van de tweede eeuw werden de Romeinen uit Vindobona en nabijgelegen gebieden verdreven door de Marcomanni. De stad bleek toen al erg kwetsbaar door zijn ligging aan de rand van de Hongaarse vlakte. De Romeinen heroverden het verloren territorium onder Marcus Aurelius (161-180 na Christus). Rond 250 telde de garnizoensstad ongeveer 20.000 inwoners. De Romeinse keizer Probus stond wijnbouw in Pannonia toe in 280 na Christus.
De vernietigende kracht van de volksverhuizingen verwoeste kort na 400 Vindobona. Dankzij onderhandelingen kregen de Romeinen toen een vrije uittocht. Germanen gingen zich ter plaatse vestigen. De voorloper van Wenen werd met opeenvolgende barbaarse invasies geconfronteerd (zie middeleeuwen). In 548 kwam de regio bijvoorbeeld in handen van de Longobarden. Andere bezetters volgden. Het duurde nog eeuwen voordat er weer sprake was van een florerende plaats.
Waar is de oudste geschiedenis van Wenen en omgeving te beleven?
Romeinse muren en watergangen hebben sporen nagelaten in het moderne Wenen. De omtrek van Vindobona is terug te vinden op de huidige stadsplan. Het wordt gevormd door Tiefer Graben, Naglergasse, Graben, Kramergasse, Rotgasse en Salzgries.
In Wenen bevinden zich geen overweldigende Romeinse ruïnes. Interessant voor liefhebbers zijn de overblijfselen van de Romeinse garnizoenstad onder de Hoher Markt. Deze na de Tweede Wereldoorlog ontdekte resten van muren zijn te bezichtigen via een huis op nummer 3. In de tweede en derde eeuw hebben ze onderdeel uitgemaakt van groepen aan rechte straten gelegen huizen (hoogstwaarschijnlijk officierswoningen). Sporen van vloerverwarming zijn aangetroffen. Ook zijn er enkele details te zien, waaronder tegels, stucwerk en dakpannen.
Onder de Michaelerplatz zijn eveneens resten gevonden van de Romeinse legerplaats. Hoogstwaarschijnlijk betrof het een bastion of een gebouw buiten het fort. De Romeinse fundamenten zijn voor publiek aanschouwelijk gemaakt door Hans Hollein. Ze zijn vergezeld van overblijfselen van een middeleeuwse bron en een gebouw uit de negentiende eeuw.
Op de plaats van Am Hof, het grootste omsloten plein van Wenen, was een Romeins garnizoen gelegerd. Hier zijn enkele Romeinse kanalen zijn te zien.
Kunsthistorisches Museum
Tot de uitgebreide collecties van het Kunsthistorisches Museum behoren Oostenrijkse vondsten uit de Romeinse tijd, met als hoogtepunt de grafsteen van Flavius Draccusis. Op dit gedenkteken uit de eerste eeuw na Christus zijn nog oorspronkelijke verfsporen te vinden. De stijl vertoont Keltische invloeden. In het Kunsthistorisches Museum zijn ook archeologische vondsten te bewonderen uit andere landen.
Historisches Museum der Stadt Wien
Tot de tentoongestelde objecten in het Historisches Museum der Stadt Wien behoren zowel pre-Romeinse als Romeinse vondsten. Natuurlijk is het verdere verloop van de geschiedenis van Wenen ook in beeld gebracht aan de hand van allerlei museumstukken.
Naturhistorisches Museum
Het negentiende-eeuwse Naturhistorisches Museum biedt onderdak aan een belangrijke archeologische verzameling uit het Donaugebied. Zeer bekend is de Venus van Willendorf, een ongeveer 24000 jaar oud vruchtbaarheidsbeeldje. Het stamt uit de Late Steentijd en is in 1906 gevonden te Willendorf. Ook zijn voorwerpen van de Hallstatt-cultuur geëxposeerd. Andere collecties in het Naturhistorisches Museum lopen uiteen van zoölogie, geologie, paleontologie (indrukwekkende dinosaurusskeletten) tot mineralogie en antropologie.
Carnuntum
(buiten Wenen, bij de plaatsjes Hainburg en Petronell, aan de Slowaakse grens)
Carnuntum, ontstaan in de eerste eeuw na Christus, was ooit de belangrijkste Romeinse stad van de wijde omgeving. Een grote hoeveelheid vondsten in het documentatiecentrum scheppen een beeld van Carnuntum. Het Romeinse erfgoed ter plaatse maakt tegenwoordig onderdeel uit van een archeologiepark. Hiertoe behoren fundamenten van badhuizen en straten, een amfitheater en een triomfboog. Andere interessante bezienswaardigheden vormen een gereconstrueerde tempel van Diana en een gereconstrueerde Romeins villa. In het nabij gelegen Bad Deutsch-Altenburg zijn archeologische voorwerpen te bezichtigen in het Museum Carnuntinum.
| Oudste geschiedenis van Wenen |  |
| De vroege middeleeuwen naar de Romaanse periode in Wenen |  |
| Weense gotiek |  |
| renaissance in Wenen |  |
| Wenen in de zeventiende eeuw |  |
| Heldenzeitalter |  |
| Wenen in de negentiende eeuw | |