Museo Nazionale Romano & Thermen van Diocletianus
Het Museo Nazionale Romano is wereldberoemd dankzij zijn voortreffelijke kunst collecties uit de klassieke oudheid. De verzameling oudheden is na het Musei Vaticani de grootste van Rome. De collecties zijn ondergebracht in Palazzo Massimo alle Terme, Terme di Diocleziano, Palazzo Altemps en Crypta Balbi.
In Palazzo Massimo zijn onder meer schitterende antieke beeldhouwwerken te bezichtigen.
Het Museo Nazionale Romano is in 1889 opgericht. Het zuidelijk deel van de Thermen van Diocletianus en de kruisgang van de daar gebouwde Santa Maria degli Angeli zijn later uitgebreid met andere tentoonstellingsruimten. Het tussen 298 en 306 gebouwde badhuis is met zijn oppervlakte van 376 bij 361 meter het grootste badhuis van Rome geweest. Tussen de overblijfselen zijn Romeinse beelden en sarcofagen opgesteld. In de Aula Ottagona zijn beelden uit de thermen van Diocletianus geëxposeerd. Dit gedeelte van het badhuis heeft in de zestiende eeuw gediend als graanpakhuis.
De kruisgang van het in de Thermen van Diocletianus gestichte kartuizerklooster.
In opdracht Pius IV heeft Michelangelo vanaf 1563 het centrale frigidarium van de baden tot kerk verbouwd. Michelangelo heeft het klassieke bouwwerk zo veel mogelijk intact gelaten. De kerk met een Grieks kruis als grondplan valt samen met de antieke basilica en het caldarium en tepidarium. Om het interieur droog te houden is de vloer twee meter opgehoogd. De originele basementen van de antieke zuilen van rood graniet zijn daardoor verdwenen. Michelangelo’s ontwerp is ingrijpend gewijzigd in het midden van de achttiende eeuw door een ‘restauratie’ onder leiding van Vanvitelli. Hij heeft de hoofdbeuk omgevormd tot dwarsbeuk en het interieur in barokke stijl herschapen. De antieke zuilen en de antieke kruisribgewelven van het dwarsschip hebben deze operatie overleefd. De kerk maakt geen onderdeel uit van het museum, de kruisgang wel. Waarschijnlijk is de kruisgang van Santa Maria degli Angeli gebouwd onder leiding van een leerling van Michelangelo met ontwerpen van de in 1564 gestorven meester als basis.
Het Nymphaeum van Anzio is één van de vele mooie mozaïeken in Palazzo Massimo.
De oorspronkelijke plek, de Thermen van Diocletianus, is later uitgebreid met nieuwe vestingen om de groeiende collectie te kunnen exposeren. In Palazzo Massimo en Pallazo Altemps zijn de belangrijkste verzamelingen van het Museo Nazionale Romano tentoongesteld. Het Palazzo Massimo (gebouwd in 1883-1887) ligt nabij de Thermen van Diocletianus. Er zijn museumstukken ondergebracht uit de tweede eeuw voor Christus tot en met de vierde eeuw na Christus. De diversiteit van de geëxposeerde voorwerpen is groot, variërend van munten tot mozaïeken en schilderingen. De uitgebreide verzameling antieke beeldhouwkunst bevat zowel Griekse, Romeinse als Hellenistische exemplaren. Meerdere beelden zijn zeer bekend, zoals Augustus van de Via Labicani uit de eerste eeuw voor Christus en de Discuswerper. Ook zijn er beelden uit de zomervilla van Nero in Anzio geëxposeerd en begrafenismonumenten. Bijzonder zijn de fresco’s uit opgegraven villa’s in en rondom Rome. Het hoogtepunt vormen muurschilderingen uit Livia’s Villa in Prima Porta. De muurschilderingen uit de slaapkamer van Villa Farnesina bevatten enkele erotische scènes. De natuur en het alledaagse leven zijn geliefde onderwerpen voor de decoratie van antieke woningen.
De zogenaamde ‘Ludovisi Troon’ behoort tot de topstukken in Palazzo Altemps
Het Palazzo Altemps ligt ten noorden van het Piazza Navona, grofweg 2 kilometer van de thermen van Diocletianus. Palazzo Altemps is in 1477 gebouwd voor Girolamo Riario. Na 1568 is het grote palazzo bezit geworden van kardinaal Marco Sittico Altemps. Hij heeft Martino Longhi de Oudere rond 1570 een door Ionische arcaden omzoomde binnenplaats laten ontwerpen en een uitkijktoren. In het paleis zijn vooral fraaie klassieke beeldhouwwerken geëxposeerd. Bijzonder gewaardeerd is de Ludovisi-collectie. Tot de geëxposeerde topstukken behoort een Grieks beeld van Athena Perthenos, de met reliëfs versierde Griekse Ludovisi Troon uit de vijfde eeuw voor Christus en bekende Romeins kopieën van Griekse beelden waaronder een Dionysius-groep, een voorstelling van Ares en De zelfmoord van Galata.
![]() |
||