Renaissance Rome
In de late middeleeuwen, na het Grote Schisma (1378-1417), stimuleerde Martinus V (1417-31) het culturele leven van het toen verpauperde Rome. Zijn opvolgers gaan verder in de door hem opgeslagen richting. Hierdoor werd Rome rond 1500 één van de allerbelangrijkste kunstmetropolen in Europa.
Ondanks de door Luther in 1517 ingezette reformatie was de renaissance een periode van welvaart voor de stad en het Vaticaan. De plunderingen van Rome in 1527 door troepen van Karel V van Spanje vormden echter een dramatisch dieptepunt. De stad werd gehavend en de inwoners beestachtig afgeslacht. Opmerkelijk snel wist de stad zich van deze crisis te herstellen.
Plannen om Rome, de pauselijke zetel, te verfraaien namen grootse vormen aan. Niet zelden vormde het prestige van de familie van de kerkvorst een belangrijkere drijfveer voor bouwplannen en kunstwerken dan religieuze doelstellingen. Projecten onder voorafgaande pausen van een andere familie moesten overtroffen worden. De bekostiging van deze pracht en praal door belastingen in veroverde steden en praktijken als aflaatbedragen leidde tot de protestantse Reformatie. Onvrede over het Vaticaan werd versterkt doordat vroomheid geen voorwaarde was om de pauselijke zetel te kunnen bekleden of kardinaal te worden. Renaissancepausen leefden een wereldlijk bestaan en genoten doorgaans zonder enige schaamte van hun rijkdom en macht. Grote offers werden niet gevraagd van pausen en kardinalen. De onverenigbaarheid van genoemde ambten met een gezinsleven is pas van latere datum.
Michelangelo; Het laatste oordeel, Fresco, Sixtijnse kapel
Invloedrijke kunstenaars en architecten werden door opeenvolgende pausen naar Rome ontboden. De stijl van de vroege renaissance is door kunstenaars uit Florence naar de eeuwige stad geïmporteerd. Fra Angelico maakte bijvoorbeeld fresco’s voor de persoonlijke kapel van Nicolaas V (1447-1455). Botticelli en Ghirlandaio decoreerden in opdracht van Sixtus IV (1471-84) de Sixtijnse kapel.
Pas rond 1500 streefde Rome Florence voorbij als centrum van de beeldende kunst en architectuur. De belangrijkste kunstenaars uit Florence werden naar de pauselijke zetel ontboden. Veel Florentijnse kunstenaars werden in Rome sterk beïnvloed door vondsten uit de oudheid, zoals Michelangelo. Het werk van laatstgenoemde kunstenaar heeft veel invloed gehad op zijn tijdgenoten, ook op Rafaël.
Bramantes Tempietto (1502) bij San Pietro in Montorio is het eerste belangrijke renaissancistische bouwwerk in Rome. Zoals meerdere belangwekkende gebouwen kwam het tot stand toen Julius II paus was (1503-13). Bramante kreeg van hem eveneens de opdracht nieuwbouw te ontwerpen voor de Sint-Pieter.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|