Romeinse republiek
509-31 v.C.
In 509 werd de Romeinse Republiek gesticht. Invloeden uit de tijd van de Etruskische heerschappij waren duidelijk aanwezig in het Romeinse staatsbestel. Overeenkomsten betreffen de indeling van burgers in klassen en de indeling van de stad in bestuursdistricten. De koning werd echter vervangen door twee voor een jaar benoemde consuls. In tijden van crisis kon een dictator worden benoemd.
Bij aanvang van de republiek eigende de patriciërstand (adel) zich de politieke en religieuze leiding toe. Grote spanningen tussen de patriciërs en de plebejers ( lagere klasse) waren het gevolg. Deze strijd liep hoog op ondanks dreigingen van buitenaf. In 494 voor Christus slaagde de eenvoudige burgerij erin een magistratuur in te voeren. Ambtenaren ( tribunen) werden aangesteld om hun belangen te behartigen. In 451 volgde de Wet der twaalf tafelen. Daarin werd aangenomen dat één van beide consuls een plebejer moest zijn. Andere maatregelingen die de positie van de plebejers verbeterde volgden. De interne spanningen namen daardoor af.
Dit bronzen portret uit ca. 300 voor Christus stelt volgens overleveringen Brutus voor, de eerste Romeinse Consul ( Capitolijnse Musea).
Nadat een zekere mate van interne stabiliteit was bereikt begon de expansiedrang van Rome grote vormen aan te nemen. Dit resulteerde in oorlogen met Carthago, de zogenaamde Punische oorlogen. De Eerste Punische Oorlog (264-261 voor Christus) en de Tweede Punische Oorlog (214-201 voor Christus) werden gewonnen door de Romeinen en hun bondgenoten. De beroemde tocht van Hannibal over de Alpen vond plaats tijdens de tweede confrontatie. Carthago gaf de strijd pas op na de derde nederlaag. Rome werd daaropvolgend de nieuwe territoriale macht. Tot haar grondgebied behoorde Italië, grote delen van het westen van het Middellandse Zeegebied en verder weggelegen gebieden (bijvoorbeeld Klein-Azië en de streek rond Jeruzalem). Door de veroveringen stroomde veel geld naar Rome.
Minerva, de beschermster van de kunsten, wetenschappen, handwerk en krijgskunst, behoorde tot de meeste aangebedene goden van de op expansie gerichte Romeinen.
In Rome namen de sociale spanningen opnieuw toe in de tweede eeuw voor Christus. Dit uitte zich in conflicten zoals de Bondgenotenoorlog (92-89 v.C) en de slavenopstand onder Spartacus (73-71 v.C). Laatstgenoemde opstand eindigde met de kruisiging van zesduizend aanhangers van Spartacus langs de Via Appia Antica.
Julius Caesar zorgde voor enige stabiliteit nadat hij deel had genomen aan het Eerste Driemanschap met Pompejus en Crassus. In 48 voor Christus wist hij de absolute macht te verwerven. Caesar werd echter vermoord door samenzweerders in 44 voor Christus.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|